Op weg naar huis / Jan Michael

Tegen het einde van het jaar vind ik het kennelijk nodig van die politiek correcte boeken te redden van de winkeldochterstatus. Dertien van David Mitchell, hieronder, was er zo één en Op weg naar het einde van Jan Michael is van hetzelfde soort. Percentage geleend ietsepiets hoger: 16, maar net zo veel te gretig ingekocht. Drieënveertig exemplaren waar 7 stuks voor de provincie genoeg zouden zijn. De auteurs van de boeken hebben allebei een achternaam die ook als voornaam veel voorkomt. Daarmee houden de overeenkomsten op. Op weg naar huis speelt zich af in Malawi. Hoofdpersoon Sam wordt wees en daarom ondergebracht bij familie op het platteland. Een compleet andere wereld dan de grote stad waarin Sam werd geboren en tot zijn 10e opgroeide. Als lezer maak je kennis met beide werelden en met het gevaar dat zowel stedelingen als dorpsbewoners boven het hoofd hangt: De Ziekte. Ondanks de heftige gebeurtenissen in het leven van Sam en zijn moeilijke positie in het dorp, is Sam geen zielepoot. Bekroond met de Jenny Smelik IBBY prijs en met een zilveren griffel in 2008.

Dertien / David Michell

Hoeveel Nederlanders zullen 360 dichtbedrukte pagina's willen lezen over iemands 14e levensjaar in het gebied Worcestershire tijdens de jaren '80 van de vorige eeuw? Niet veel Nederlanders. En dat zal niemand verbazen. Toch vonden Utrechtse bibliothecarissen het nodig 44 exemplaren van deze titel aan te schaffen. Waarom? Omdat de schrijver behoort tot de beste jonge schrijvers van het Engelse taalgebied. Nederlanders die gek zijn op Engelse literatuur zullen dit boek misschien willen lezen.... in het Engels. Dertienjarigen nemen het misschien mee omdat het over een leeftijdgenoot gaat, maar lezen zullen ze hooguit 10 bladzijden. Dan hebben ze genoeg van alle genoemde Britse popnummers die hen niets zeggen, van de genoemde films die zelfs met Kerstmis niet meer op tv komen. Lezers die, net als ik, in de jaren 80 allang 13 waren geweest en die erg van Engels understatement houden (in de vertaling), zullen dit boek wel kunnen waarderen, maar niet kiezen, want zij zullen toch liever iets actuelers op het nachtkastje hebben. Afschrijven deze titel. Als er voor de hele provincie 6 exemplaren overblijven is dat genoeg. Percentage uitgeleend: 13.

Verkocht / Sally Grindley

Sally Grindley is in de prentenboekenwereld geen onbekende naam. Verkocht is voor oudere kinderen. Het gaat over kinderarbeid. Een populair onderwerp voor werkstukken en spreekbeurten. Maar geen populair onderwerp voor fictie, zo blijkt uit het uitleenpercentage: 29%. Het boek leest wel vlot en het maakt een en ander duidelijk over het leven in China, de grote verschillen tussen platteland en verstedelijkt gebied. Het mierzoete eind- goed-al-goed-slot van het boek maakt het verhaal echter zo ongeloofwaardig dat je je af gaat vragen of er echt wel sprake was van kind slaven en hemeltergende omstandigheden voor kinderen in fabrieken. Dat kan de bedoeling toch niet zijn geweest?

Mr. Stink / David Walliams

Waarom hebben we 3 jaar op de Nederlandse (Vlaamse) vertaling van
Mr. Stink moeten wachten? Geheide hit, dit boek. Walliams en Blake zijn een gouden koppel. Dat was in De jongen met de jurk al bewezen. Ik dacht dat De jongen in de jurk niet was verfilmd vanwege de illustraties. Mr. Stink is wel verfilmd. Walliams speelt er zelf een rol in. Ik hoop dat ie ondertiteld tegen Kerstmis op tv komt. Als Sinterklaas weg is kunnen leerkrachten in groepen 5 en 6 alvast beginnen dit Matilda-achtige verhaal voor te lezen. Bewaar de ontknoping voor het kerstontbijt en projecteer de illustraties op het smartboard!  65% van de bestelde exemplaren voor Utrechtse bibliotheken is uitgeleend.

De Burwood baby's / Sarah May

Hilarisch en treurig en grappig en tamelijk ingewikkeld. Vanuit 4 Britse gezinnen met een 17 jarige dochter wordt verteld hoe en van wie de dochters zwanger raken en wat ze met de zwangerschap doen. De aanstaande moeders wonen allen in hetzelfde stadje en kennen elkaar van de meisjesschool voor welke ze alle 4 examen doen. En passant komen ook ongewenste kinderloosheid, cocaineverslaving en een leraar-leerlingverhouding aan de orde. Een beetje te veel om nog geloofwaardig te zijn. Dit boek is ingedeeld bij de D-boeken, voor jongeren dus. Dat de hoofdpersonen 17 zijn, betekent niet dat het boek bij uitstek voor 17-jarigen lezenswaardig is. Ik denk dat het lotgenoten van de zwangeren bijvoorbeeld, niet veel meer te bieden heeft dan vermakelijke chicklit. Tienerzwangerschappen en de eerder genoemde problemen komen uiteraard overal in Europa voor. Toch had dit boek zich nooit in Nederland af kunnen spelen: we hebben hier niet van die ongezonde meisjesscholen en ook de rol die de paparazzi in het boek hebben, zouden ze hier nooit kunnen spelen. Gelukkig....

M.U.I.S. / Penny Dolan

M.U.I.S.is prachtig uitgegeven. Dit boek verdient het! De schrijfster noemt het een sprookje. Een sprookje zonder reuzen, dwergen, elfen, trollen of prinsen op witte paarden. Het kwaad delft het onderspit en het goede overwint. Alleen daarin komt het verhaal overeen met een sprookje, voor zover ik het kan beoordelen. De Bibliotheekdienst kende M.U.I.S. het etiket toe voor avonturenverhalen en dat vind ik een gelukkige keus. Penny Dolan schreef een avonturenroman voor kinderen waarin je je helemaal kan verliezen. Met leesbare zorg, humor en liefde vertaald door Lidwien Biekmann die hierover een leuk artikel schreef op een site over boekvertalers. De vakantie van lezertjes vanaf 10 jaar kan niet meer stuk als ze eenmaal in dit boek begonnen zijn.

Muis / Gordon Reece

Helemaal alleen thuis zijn, vind ik zo nu en dan wel prettig, zolang ik maar niet naar Opsporing verzocht hoef te kijken. Muis lezen als er verder niemand in de buurt is, zou ik niet aanbevelen. De eerste helft van dit boek is een prettig lezend relaas van Shelley, 16 jaar en zwaar gepest op school, maar juist als Shelley en haar moeder zich aan de pesters hebben weten te onttrekken en relaxed hun eigen veilige leventje in een cottage op het platteland zijn gaan leiden, zet een lullige gelegenheidsinbreker alles op zijn kop. Gordon Reece debuteert met dit boek. Maakte eerder strips. Inge de Heer vertaalde Mice uit het Engels. Waarom ze de titel vertaald heeft met het enkelvoud?? Lekkere vakantiepil voor jongeren.

Jij tegen mij / Jenny Downham

Het opzienbarend debuut van Jenny Downham heb ik niet gelezen, dus kon dit boek niet tegenvallen. En dat deed het ook niet. Twee sympathieke hoofdpersonen uit twee compleet verschillende milieus hebben te maken met resp. een broer en een zus die verwikkeld zijn in een heel onfrisse zaak. Vanuit de hoofdpersoon zus en hoofdpersoon broer maak je mee hoe (het gezin van) de schuldige en (het gezin van) het slachtoffer leren omgaan met de gebeurtenis. Ondertussen worden beide hoofdpersonen ook nog verliefd op elkaar. Klinkt ingewikkeld en dat is het ook. Inderdaad een pageturner. Kerntitel voor de JOnge Jury 2012. Nu kan het debuut alleen nog maar tegenvallen.

Mijn zus woont op de schoorsteenmantel / Annabel Pitcher

Een coming-of-age verhaal zoals ze in de jaren '70 van de vorige eeuw geschreven werden, maar met een actueel gegeven. Hoofdpersoon Jamie is het 10-jarige broertje van Rose en Jas. Rose is dood. Omgekomen door een terroristische aanslag met prullenbak.Voor Jamie is het leven daarna één en al narigheid: pa werkeloos en aan de drank, ma verlaat het gezin, zus heeft anorexia en Jamie wordt op zijn nieuwe school gepest. De enige vrolijke noten in zijn leven zijn: Sunya (moslima, vriendschap dus verboden door pa) en Roger de kat (wordt doodgereden). En juist de dood van de kat zorgt er voor dat het gezin langzaamaan leert leven met een zus op de schoorsteenmantel. Debuut van Annabel Pitcher. Ik hoop dat er nog meer van haar gaat verschijnen (in vertaling).

De jongen in de jurk / David Walliams

Sympathieke hoofdpersonen, herkenbare én absurde situaties, karikaturen én karakters, humor, ontroerende goede afloop. De jongen in de jurk bevat alle ingrediënten voor een kerstfilm. Maar dat is er nog niet van gekomen, terwijl Walliams bekend is als schrijver voor radio en tv..
Misschien is hij bang dat verfilming afbreuk doet aan de karakters die hij met Quentin Blake heeft geschapen. Ideaal december-voorleesboek voor groepen 7/8.

Een helle kreet / Siobhan Dowd

Als ik had moeten raden in welke jaren dit verhaal zich afspeelt, zou ik de jaren '60 hebben geraden. Mis. Het zijn de jaren '80. In katholiek Ierland bestaan er dan nog 15-jarige meisjes die geen benul hebben van seks. Aangrijpend verhaal van de moederloze oudste zus Shell. Hoe eenzaam kun je zwanger zijn? Shell bevalt in gezelschap van slechts haar kleine zusje en broertje van een dood meisje. En dan neemt het verhaal een heel bizarre wending. Het was een slimme zet van de uitgever om de zwangerschap te noemen op de achterflap. Tienerzwangerschappen verkopen. Maar jongeren die om dit onderwerp aan het boek beginnen, zullen een hele kluif hebben aan de beschrijving van de katholieke cultuur.

Het moerasmeisje / Siobhan Dowd

Wat heeft van Goor bewogen om dit boek te laten vertalen? Liefhebbers van Engelse literatuur lezen in het Engels. Voor Nederlandse jongeren is het verhaal niet herkenbaar en niet spectaculair genoeg. Nee, hier moet zwaar geld bij. Maar Het moerasmeisje is het wél waard. Hoort thuis in de canon van de Ierse (en de Verenigd Koninkrijkse) geschiedenis. En Dowd verdient een plek in de canon van de Engelse jeugdliteratuur.

De grote hamster massamoord / Katie Davies, Hannah Shaw

Op het omslag van dit boek staat 'Om je dood te lachen'. De dood speelt een grote rol in dit boek: behoorlijk wat huisdieren leggen het loodje en oma Nanna overlijdt. Toch is dit een grappig boek: voor voorlezende ouders. Ik verwacht niet dat ze zich dood lachen, maar een gniffel en een grijns kunnen er zeker af. De humor zal kinderen ontgaan. De grote hamster massamoord ziet er leuk uit. De illustraties zijn, net als in de Geronimoboeken, niet weg te denken. Toch denk ik dat veel kinderen en voorlezers na een bladzijde of 30 afhaken. Het is te breedsprakig. Jammer, want na hoofdstuk 10 wordt het leuker. In het Engels verschenen van het duo Davies - Shaw ook titels over een konijn, een kat en een hond. Ben toch benieuwd of deze werken vertaald gaan worden.

Mierenkolonie / Jenny Valentine

"Overtuigend, grappig, rauw en heel echt - dit boek zal je bijblijven." Zegt de bibliotheekrecensie en dat is niet overdreven. Jenny Valentine houdt van de personen die ze creëert, hoewel ze een behoorlijke puinhoop van hun leven maken. In 26 hoofdstukken komen de hoofdpersonen nader tot elkaar en ken je de geschiedenis van 2 van hen. Met goddank een iets te mooi einde.

Mrs. Dalloway / Virginia Woolf

Mrs. Dalloway behoort tot de canon van de Engelse letterkunde en Mrs Dalloway is lekker dun. Dat zullen de enige redenen zijn, waarom Mrs Dalloway nog wel een enkele keer wordt geleend. Het zal heus vernieuwend zijn geweest, de manier waarop Woolf gedachten weergaf. Haar opvattingen over huwelijk, homoseksualiteit en zelfmoord waren vast revolutionair, maar hedendaagse scholieren, die misschien nog wel even denken met chicklit te maken te hebben, pruimen dit boek slecht. Ik denk dat het komt, omdat het boek geen gelegenheid biedt je in te leven in één van de hoofdpersonen, daardoor vervelen al die gedachten van al die mensen je al snel.

Niemands bruid / Meg Rosoff

'Hoe ik nu leef' van deze schrijfster vond ik indrukwekkend. Ik las op een of andere site dat het boek verfilmd ging worden. Als ik nu 'movie how I live now' google, kom ik een heel summier stukje tegen, er moet een film (in de maak) zijn in de VS. 'Niemands bruid' leent zich volgens mij nog veel beter voor verfilming of voor een prachtige Engelse historische televisieserie. Maar die bloederige scenes op de paardenmarkt van Salisbury hoef ik niet te zien. Het paard op de kaft, de krullen en de romantische titel zullen er voor zorgen dat dit boek van Rosoff wel wordt geleend.

Gebroken soep / Jennifer Valentine

Een verdronken broer, een apathische depressieve moeder en een weggelopen vader, zo'n leven kun je wel omschrijven als 'gebroken soep'. Allesbehalve vrolijke omstandigheden dus waarin hoofdpersoon Rowan en haar kleine zusje verkeren. Toch is dit geen treurig, deprimerend verhaal. Het is knap opgebouwd, realistisch en de personages zijn hartveroverend. Het roze omslag en de vermelding op http://www.chicklit.nl/ plaatsen het boek in een hoek die geen recht doet aan de kwaliteit van het verhaal.