Roversjong / Jef Aerts

 

Roversjong kreeg een zilveren griffel in de categorie 6-9 jaar.

Het gaat over kloek Vera die vanaf haar nest waarneemt dat een vossenmoeder even flink huishoudt in het kippenhok. De volgende ochtend treft ze heel veel veren en een slapende vossenwelp (Vonk) aan. Omdat het vosje kennelijk nogal hulpeloos uit de ogen kijkt, ontfermt Vera zich over de pup. Vonks verblijf in het kippenhok wordt onhoudbaar als Vera's kuikens zich eenmaal kunnen redden en de nieuwe kippen in het hok Vonks aanwezigheid niet langer dulden. Moeder Vera en Vonk verlaten het honk. Wanneer Vonk zijn nieuwe bestemming heeft gevonden, keert Vera, alleen, terug op het nest.

Ik begrijp wel dat Vera en Vonk symbool staan voor ouders die moeten accepteren dat hun kind een eigen weg moet gaan. Toch heb ik gedurende mijn leven te veel kippen (en te weinig vossen) om me heen gehad om Roversjong een geloofwaardig boek te vinden. Hoewel de kippen en vossen heel natuurgetrouw en prachtig zijn weergegeven door Martijn van der Linden.

Krekel / Annet Schaap

Het is april en ik las dit jaar twee boeken die in 2025 verschenen. Allebei voltreffers. Voor Krekel heb ik maar één woord: betoverend. Betoverend van de eerste tot de laatste bladzijde. Als De Krater en Krekel tekenend zijn voor de boekproductie van dit jaar, wordt 2025 een prachtig boekenjaar. Het kan niet anders of ook Krekel zal  begriffeld worden. Louter lovende recensies, zoals deze in Humo. Gratis leesbaar. Evenals de recensies van Jaap leest en Edward van den Vendel.

Wij zijn de nacht : de tofste dieren van het donker / Matthijs Meeuwsen, Paco Vink

 

De Woutertje Pieterse Prijs bekroont kinderboeken die uitzonderlijk zijn voor wat betreft taal, inhoud en vormgeving. 

Paco Vink en Matthijs Meeuwsen maakten eerder samen Een slijmzoen voor je oma. Deze titel werd genomineerd voor de Woutertje Pieterse Prijs. 

Als Een slijmzoen voor je oma uitzonderlijk is qua inhoud, taal en vormgeving, is Wij zijn de nacht dat misschien niet meer. Hoewel ik het boek over zeedieren niet heb gelezen, denk ik dat de opzet van Wij zijn de nacht vergelijkbaar is. Wat een plaatje van een boek is dit. Op inktzwarte bladzijden brengt Paco Vink haarscherp allerlei creaturen in beeld die geen daglicht verdragen.

De informatieve teksten zijn geen droge opsommingen, maar een soort dialogen met de lezer in verrassende spreektaal. Uitzonderlijk.

De griezels die mij bij gaan blijven zijn in elk geval de wimpermijt en de mestkever. 

Voor kinderen die wild van Freek zijn, voor iedereen die zich graag vergaapt aan de wonderen der natuur, voor ouders en docenten die een voorleesboek zoeken met korte originele teksten.

Het duo Meeuwsen Vink won een zilveren griffel (griggel volgens de bibliotheekcatalogus) met hun eerste project. Hun tweede verdient dat zeker ook. En een penseel.

Hondenstad / Katherine Applegate

 Het duurde even voor ik de draad van Hondenstad te pakken had. Applegate heeft veel pagina's nodig om veel details over veel verschillende honden in het asiel Hondenstad uit de doeken te doen. Net als de Hebban kinderboekenfan kostte het mij wat doorzettingsvermogen om het boek uit te lezen. Gelukkig werd dat beloond met een sympathiek en avontuurlijk happy end. Best leuk om voor te lezen in een middenbouwgroep, sla de eerste hoofdstukken over. Ik dacht dat ik eerder een Applegate had gelezen, maar dat was een Applebaum.

Met illustraties van Wallace West.

Mijn moeite om dit uit te lezen zat 'm denk ik in de hoofdpersoon die een hond is. Ik vind het heel onnatuurlijk om me daarin te verplaatsen.

Ada : gevangen op twee eilanden / Imme Dros

Ada, gravin van Holland, dankte haar titel aan haar zeer eerzuchtige en dominante moeder. Moeder Aleid huwelijkte haar uit aan Lodewijk II, graaf van Loon. Om strategische redenen, geloof ik, wordt ze ergens op Texel ondergebracht. Net als ze zich daar thuis gaat voelen, moet ze naar Engeland. Het tweede eiland. Bevrijd van ouderlijke bemoeizucht en van haar 15 jaar oudere echtgenoot, voelt ze zich daar op haar plek. Maar met gevoelens kan de graaf geen rekening houden. Na ruim 4 jaar 'gevangenschap' in Engeland vaart ze terug naar de Nederlanden, naar het graafschap Loon, Belgisch Limburg. Lodewijk stierf in 1218. Hoe het Ada daarna verging is niet bekend.

Het feit dat Ada op Texel heeft gezeten, heeft, vermoed ik, een belangrijke rol gespeeld bij de keuze van Ada als onderwerp voor dit boek. Want waarom zou je voor Ada kiezen als je ook een boek over haar moeder Aleid van Kleef zou kunnen maken? 

Het VPRO Programma OVT maakte een podcast met Imme Dros.

Het werk van Harrie Geelen is sfeerbepalend voor Ada. Helaas, het artikel hierover in Trouw, is alleen te lezen voor abonnees. G

Gelukkig staan er op boekrecensiesblog.nl een paar afbeeldingen. Ada is onnederlands mooi uitgegeven. 

In tegenstelling tot Atta wordt Ada weinig geleend, zelfs tijdens deze eigenwijze Kinderboekenweek staat dit juweel in vrijwel alle Utrechtse bibliotheken 'thuis'. Misschien helpt een griffel of een penseel  de leencijfers volgend jaar een beetje op te krikken, hoewel ik bang ben dat Ada eenzelfde lot is beschoren als Beatrice.

Suggestie Kinderboekenweekthema 2025: Middeleeuwen!

Ik denk dat ik ontvoerd ben / Pim Lammers

 

Het is geloof ik een normaal verschijnsel: als kind denken dat je niet in het gezin geboren bent waarin je opgroeit. Enne Koens had een hoofdpersoon die zeker wist dat ze geadopteerd was en ook het kind dat in het titelgedicht uitspreekt te denken ontvoerd te zijn, is ervan overtuigd dat zijn ouders niet zijn ouders zijn. Als kind was ik er ook een poosje van overtuigd niet het kind van mijn ouders te zijn. Inmiddels weet ik wel beter, maar toen voelde het ongemakkelijk en verwarrend. 

Misschien zou het gedicht van Pim Lammers bevrijdend zijn geweest.

Ik hoop dat Ik denk dat ik ontvoerd ben kinderen van nu helpt. Het bevat in ieder geval heel veel leuke gedichten die best zware onderwerpen aanstippen, maar die niet 'zwaar lezen'. Om de een of andere reden lijken de illustraties van Sarah van Dongen voor een jonger publiek te zijn dan de gedichten.

Lammers ontving een zilveren griffel voor zijn poëziedebuut. Mag in geen bovenbouwklas ontbreken.

De spin en de sleutel / Anna Woltz

 Als in het begin van dit boek Elena (13) op het station staat te wachten tot ze wordt opgehaald en ze in de mist een jongen op een paard gewaar wordt, denk ik even: "Oh nee, is dit zo'n boek?". Gelukkig word ik snel uit die boze droom geholpen. Een broodnuchter, eigentijds verhaal is dit over een zomer, waarin het leven van twee gezinnen compleet anders wordt. En dat was nodig ook. 

Woltz heeft geen ingewikkelde taal of eindeloze beschrijvingen nodig om een boeiend en sfeervol verhaal te vertellen waarin de verrassende ontwikkelingen elkaar snel opvolgen.

Griffelwaardig, als je het mij vraagt.

Op Hebban wordt De spin en de sleutel de hemel in geprezen. Ik onderschrijf die lofzangen van harte. Maar de recensenten en ik zijn wel stukken ouder dan de lezers voor wie dit boek vooral geschreven lijkt te zijn. Iemand enig idee hoe dit boek valt bij de Tiktok-generatie?

Vandaag houd ik mijn spreekbeurt over de anaconda / Bibi Dumon Tak, Annemarie van Haeringen

 

Als er een prijs zou bestaan voor het best verzorgde kinderboek, zou Vandaag houd ik mijn spreekbeurt over de anaconda deze met glans winnen. Er is mooi papier gebruikt, er staan mooie illustraties in op vrijwel elke pagina. De teksten lezen prettig weg en zijn ook nog eens zeer informatief. En al dit fraais wordt afgesloten met een register. Er bestaat geen prijs voor het best verzorgde kinderboek, maar met een zilveren griffel kun je het ook wel doen. Vorig jaar probeerde ik i.v.m. het thema van de Kinderboekenweek door Sterrins reptielenreis heen te komen. Qua uitleencijfers wint het boek van Sterrin Smalbrugge, maar mij wisten de korte artikeltjes niet te boeien, terwijl Dumon Tak allerlei vermakelijks opdient uit alle hoeken van het dierenrijk van aardslak tot zwarte mamba.

https://www.youtube.com/watch?v=zUyQjPKMquk&t=17s

Voorlezen in de periode rond dierendag in een midden- of bovenbouwklas.

Soldaat Wojtek / Bibi Dumon Tak

Zelfs een kleine bibliotheek kan met gemak een paar meter kinderboeken displayen waarin beren de hoofdrol spelen. Soldaat Wojtek zal op die display een bijzondere plaats innemen. Beer Wojtek heeft namelijk echt bestaan en zijn levensloop was heel bijzonder. Hij werd als een verweesde babybeer door een groep Poolse soldaten van een jonge Iraanse vinder gekocht. Hij schopt het tot soldaat eerste klas en krijgt de naam Wojtek. Hij drinkt wodka, eet sigaretten en vertedert alle soldaten. Een bizar verhaal dat je niet kan verzinnen. Dumon Tak beschrijft het alsof ze zelf deel uitmaakt van de groep Poolse soldaten. Wojtek verovert je hart en ondertussen krijg je veel informatie mee over het bestaan van soldaten aan de zijlijn van WO II.

Om voor te lezen in groep 8 als WO II ter sprake komt.

Suikerland / Henna Goudzand Nahar, Renate Siepel

In 1977 maakte ik voor aardrijkskunde op de middelbare school een examenwerkstuk over Suriname. In dit pre-Internettijdperk vond ik nagenoeg geen informatie in de bibliotheek. Anton de Kom was er, maar verder was ik aangewezen op de brochures en bulletins die de Wereldwinkel verspreidde. En die brochures openden mij de ogen. Hoe Nederlandse bedrijven schaamteloos de natuurlijke schatten van dit rijke land naar Nederland exporteerden en door mensenhandel een samenleving hadden gecreëerd, waarin de bevolking tot op het bot verdeeld was en verschillende groeperingen tegen elkaar uit werden gespeeld om de witte macht in stand te houden. Ik schaamde me dood. En nog schaam ik me, als ik in het Rijksmuseum de rijkdom zie opgesteld die wij over de ruggen van zoveel mensen in de koloniën hebben verworven. Hoe durven we!

Ik kreeg een mager zesje voor het werkstuk, waar ik zoveel tijd in had gestopt. Mijn lerares vond dat ik de geschiedenis van Suriname te eenzijdig had belicht. 

Suikerland zou mijn 'belichting' alleen maar hebben bevestigd. Ik wist niet dat Afrikaanse stammen die oorlog met elkaar voerden, de mensen van de verliezende stam tot slaaf maakten en voor de winnende stam lieten werken. Maar... zo zegt een lid van de verliezende stam: "Bij de volgende oorlog, wint onze stam en maken wij de andere stam weer tot slaaf". Voor hoofdpersoon Esi, die  via een vreselijke bootreis naar Suriname wordt getransporteerd, is de situatie veel minder hoopvol. Goudzand Nahar beschrijft het leven van Esi als slavin en haar vluchtpoging.

Als ik de website van Siepel bekijk, geloof ik dat haar illustraties voor Suikerland niet helemaal representatief zijn voor haar prachtige werk.

KID / Jelmer Soes

 Sam (17) heeft een grote broer en een vader en een moeder die beiden in het onderwijs werken. Hij is al sinds de basisschool bevriend met Q en Mo, ze spelen voetbal bij dezelfde club. De vader en moeder van Sam en zijn broer vertellen op zeker moment dat zij samen geen kinderen konden krijgen en hun toevlucht namen tot een vruchtbaarheidskliniek om met hulp van spermadonatie zwanger te worden. Vanaf het moment van die mededeling staat het leven van het stabiele gezin op zijn kop. De broers voelen zich verraden door hun ouders en worden in beslag genomen door de zoektocht naar de spermadonoren. Die worden uiteindelijk gevonden. Sam blijkt erg veel familie te hebben. Soes weet informatie over de zoektocht zo te doseren dat het een spannend verhaal wordt. Ik kan erg genieten van zo'n realistisch YA boek, waarin de hoofdpersoon leert leven met onomkeerbare veranderingen. KID leest makkelijk weg. De dialogen, vooral die met Q en Mo, zijn geniaal.

Ik ben nu wel heel benieuwd naar de andere kinderen van de vader van Sam/Jelmer. 

Misjka / Edward van de Vendel, Anoush Elman

 

De vlucht van Afghanistan naar Nederland moet een tocht vol ontberingen zijn geweest. Maar ook een tocht waar de ouders en broers van Roya warme herinneringen aan bewaren. Dwergkonijn Misjka krijgt alles te horen. Gedurende de korte tijd dat Misjka van de aardbodem verdwenen lijkt, gaat het hele gezin op zoek. De dag nadat Misjka wordt gevonden, moet Roya haar spreekbeurt over dwergkonijnen houden. Het wordt een emotionele spreekbeurt over vluchten uit Afghanistan.

Eindelijk eens een A-boek dat ergens over gaat. Van de Vendel heeft niet te veel en niet te weinig woorden gebruikt om dit ontroerende verhaal te vertellen. Misjka verdient veel aandacht, maar zal de griffel hard nodig hebben om door een ruim publiek gevonden te worden, denk ik. 

Pinkie Stinkie / Tjibbe Veldkamp, Emanuel Wiemans

 

Pinkie is een pony die cadeau wordt gedaan aan Pip, omdat ze de eigenaar uit de sloot heeft gevist. Chique paardenmeisjes kijken neer op Pip en Pinkie, want Pip heeft geen cap en geen rijlaarzen en Pinkie is een lompe pony die niet anders doet dan scheten laten. Maar Pip en Pinkie winnen wel de paardenrace, omdat Pinkie wordt voortgedreven door darmgassen en de concurrentie vergiftigt met kwalijke dampen uit zijn ingewanden. 

Van het verhaal moet dit boek het duidelijk niet hebben. Het zijn de tekeningen van Wiemans die dit boek leuker maken dan het eerste het  beste Tina-stripverhaal. En de doorhalingen en aanvullingen op het geschreven verhaaltje. Deze zijn van Veldkamp, denk ik.

De blauwe vleugels / Jef Aerts

 

Begriffelde boeken hoef ik niet te lezen, vind ik. Ze zien er niet uit, hebben zware onderwerpen, zijn moeilijk en ze komen zelden uit de bibliotheekkast. Vooroordelen. Het uiterlijk van De blauwe vleugels is niet super aantrekkelijk, het onderwerp is wel redelijk zwaar en inderdaad, De blauwe vleugels wordt weinig uitgeleend. Maar een prachtig, hoopgevend en avontuurlijk boek is dit wel. Niet moeilijk te lezen. Aanrader voor familieleden of buren van kinderen met een verstandelijke beperking. 

Jef Aerts heeft al 3x een zilveren griffel gewonnen. Zijn werk werd in meerdere talen vertaald en bekroond.

Mijn moeder is een gorilla : (en wat dan nog) / Frida Nilsson

De auto speelt een belangrijke rol in het leven van adoptiekind Jonna en adoptiemoeder gorilla. Het had best een busje kunnen zijn. Mijn moeder is een gorilla past heel goed in de boeken-met-een-busje-tentoonstelling. Jonna en moeder gorilla vertonen een hang naar onafhankelijkheid, wars van 'wat de mensen zeggen'. Ieder mensenkind zou wel met zoveel liefde en zorgzaamheid omringd willen zijn als Jonna. Zelfs als het door zo'n onaangepast iemand is als Gorilla. Op haar toilet hangt een affiche van een zinkend schip met de geruststellende tekst: "No panic on the Titanic".

Mijn moeder is een gorilla heeft een hoog Pippi-gehalte. Niet het kind, maar moeder is de Pippi. Misschien bedenk ik het slechts omdat zowel Lindgren als Nilsson Zweedse schrijvers zijn. 

De meisjes / Annet Schaap

 

Dat iemand door streepjes weg te krassen een wolf neer kan zetten! En dan heb je de achterkant nog niet gezien. 

Verhalen over meisjes die dromen van een sprookjesachtige wereld, maar die geconfronteerd worden met gruwelijke gebeurtenissen. Het zijn veerkrachtige types: ze blijven leven. 

Met Disney-glim heeft dit allemaal niets te maken. Met realiteitszin, humor en veelzijdig talent des te meer.

Recensenten zijn lyrisch over dit werk van Annet Schaap.

De tunnel / Anna Woltz

 

Bij de eerste bladzijden van De tunnel moest ik denken aan De oorlog die mijn leven redde van Kimberly Brubaker Bradley. Omdat beide boeken zich (deels) afspelen in Londen tijdens het begin van WOII. Er vinden langdurig heftige bombardementen plaats en ouders moeten kiezen: hun kinderen naar het veilige platteland sturen of met het hele gezin 's nachts de schuilkelder in. In beide boeken is de hoofdpersoon een meisje van een jaar of 11 dat mank loopt. Maar waar in De oorlog die mijn leven redde de hoofdpersoon naar het platteland wordt gestuurd, brengt de hoofdpersoon van De tunnel de nachten gedurende 8 maanden door in de tunnel van de ondergrondse in de Britse hoofdstad. Je moet er toch niet aan denken! Ik had de foto's op de website van Woltz niet nodig om bewust te worden van het ongemak van een dergelijke slaapplek. Woltz schildert met woorden en laat je kennis maken met 4 jonge mensen in een bijzondere, historische setting. Zoals in elk boek over WOII blijkt uiteindelijk niets te zijn wat het lijkt. 

Zepie / Janneke Schotveld

 

Een afgedankte machine in de wasserette van Zepies vader geeft Zepie gedurende een volledig wasprogramma wijze lessen over het leven, de dood en de liefde. Voorwaar geen kattenpis. Zou je het van tevoren weten, begon je niet aan dit boek. Maar één en ander wordt luchtig en met humor verpakt. Vooral de namen zijn leuk gevonden. Zo heet de wasserette 'Het ruime sop' en wordt de kat Biotex genoemd.

Tijgerlezen heeft al veel prettige titels voortgebracht. Tot nog toe is  Die kleine is Don, die lange is Sjon van Catharina Valckx mijn favoriet, ondanks de lange titel en de ckx in de schrijversnaam. En Bob Popcorn deel 1 staat op 2. Zepie op 3?

Bob Popcorn : De popcorn spion / Maranke Rinck

 Een maiskorrel met een explosief karakter kun je maar 1 keer bedenken. Dat geldt evenzeer voor zijn 'eigenaar' Ellis. Ik had er dus rekening mee gehouden dat de tweede Bob Popcorn minder verrassend zou zijn. Dat was ook zo. De tekeningen zijn onverminderd briljant, de teksten zijn onverminderd prettig leesbaar, het is het verhaal in De popcorn spion dat mij misschien wat minder bekoort. Maar ook dit tweede deel over Bob is nog een boek dat qua leesbaarheid, originaliteit en humor de concurrentie met andere titels voor de middenbouw wel aankan, omdat Bob Popcorn met zoveel liefde en zorg tot stand is gekomen. En aan het eind van deze maand verschijnt deel 3!

De zomer dat we Parijs bestormden / Clémentine Beauvais

Bij het lezen/noteren van de titel De zomer dat we Parijs bestormden, bekruipt me steeds het gevoel dat er iets niet klopt. Dat klopt. Iemand die het weten kan, legde me uit dat het 'de zomer waarin...' zou moeten zijn. De originele titel luidt: Les petites reines, die titel snap ik ook niet helemaal.

Beauvais schreef in elk geval een hit. Haar boek is verfilmd en ook bewerkt tot een theaterstuk. Hoewel de thematiek universeel en actueel is, vraag ik me af of De zomer dat we Parijs bestormden bij Nederlandse jongeren aanslaat. Het decor is wel erg Frans en de hoofdrolspeler is onwaarschijnlijk bijdehand, maar dat zijn tegelijkertijd de charmes van dit boek.