Owen en de soldaat / Lisa Thompson

 

Owen en de soldaat is in aanloop naar Bevrijdingsdag het ideale voorleesboek voor groepen 7/8. Het draait namelijk om een monument voor overleden soldaten. Omdat het monument is aangetast door de tand des tijds, besluit de lokale overheid om het te verwijderen. Daar is Owen het niet mee eens. Hij weet te voorkomen dat de stenen soldaat van de aardbodem verdwijnt. 

Ontroerend verhaal dat veel thema's aansnijdt: eenoudergezin, oorlog en depressieve moeder. Ook al komt Owens vader nooit meer terug, het komt best wel goed met Owen en zijn moeder.

Owen en de soldaat is verschenen als luisterboek, is makkelijk te lezen (grote letters, kleine bladspiegel) en lekker dun.

De ickabog / J.K. Rowling

Aangemoedigd door een collega, heb ik deze fraai uitgevoerde Rowling gelezen. Het was geen straf. Het was een leuke, spannende reis door Steenrijk. Een sprookjesland met een dommige koning, sluwe baronnen, een nare gevangenis, een vreselijke weeshuisdirectrice en een aandoenlijk monster. En een goede freule, een fabelachtige kokkin en dappere, slimme kinderen.

Natuurlijk heeft dit ambachtelijk vertelde sprookje in veel hapklare hoofdstukken ook een moraal: laat je niet bang maken door leugens en bedrog. Uiteindelijk wint het goede het van het kwaad, maar wel pas na een paar schokkende, gewelddadige scenes. In deze uitgave van de Ickabog is elk hoofdstuk geïllustreerd door Nederlandse kinderen die meegedaan hebben aan een tekenwedstrijd. Zij konden ter inspiratie het verhaal beluisteren of lezen vanaf de website. Ik weet niet of het de verdienste is van Rowling of van de vertaler (Wiebe Budingh'), of van beide: de namen van personen en gebieden passen als gegoten bij de karakters.

Een bijzondere uitgave met een (leef-)tijdloos verhaal, goed dat de schrijfster het van zolder heeft gehaald en opgepoetst.

Het vuurhuisje / Keir Graff

Kleine huisjes zijn hip en er een zomervakantie in doorbrengen, lijkt wel te doen. Dagmar, 12, denkt daar anders over. Als je zonder vriendinnen en wifi in een duf bos met een stiefmoeder en een halfbroertje wordt afgesneden van de bewoonde wereld, ben je je ouders heus niet dankbaar voor het kiezen van zo'n vakantiebestemming.

Stoere Dagmar zoekt het avontuur zelf wel op. Het lot komt haar tegemoet. Bij een  gigantische bosbrand die een groot stuk van het bos in de as legt, laat ze zien hoe doortastend, slim en koelbloedig ze op kan treden. Ze redt er mensen- en koeienlevens mee. En alles komt goed. Geloofwaardig is het niet, maar spannend om (voor) te lezen is het wel. Van Keir Graff werden eerder 2 jeugdboeken vertaald waarin woningen eveneens een belangrijke rol spelen: De spooktoren en Het luciferkasteel.

 

Juf Ans / Mark van der Werf

 Mark van der Werf is een journalist die zich een aantal jaren geleden geroepen voelde om in het onderwijs te gaan werken. Ik volgde zijn belevenissen als docent via zijn columns in een landelijk dagblad. Van der Werf hield het niet zo lang vol. Na lezing van zo'n column verbaasde ik mij er altijd over dat er nog mensen bestaan die het wel volhouden in het onderwijs. 

Juf Ans hield het heel lang vol, de laatste jaren als docente Nederlands op een MAVO-afdeling. 

 "Ik voel me thuis op de mavo of het vmbo, ben altijd direct en duidelijk. Dat zijn die kinderen vaak ook, wij begrijpen elkaar."

De schrijver adviseert Juf Ans aan ouders van pubers. Pubers van nu lezen (bijna) niet meer, volgens Juf Ans. Ik heb sterk de indruk dat veel van hun ouders hen daarin zijn voorgegaan.

Strafkind / Wieke Hart

 

Na de roman van Dumon Tak nog een boek gelezen vol verbijsterend onrecht. Op heel grote schaal met De Goede Herder als dekmantel. In het nawoord wordt de lezer bedankt en terecht. Want Strafkind helemaal uitlezen betekent dat je de slachtoffers van ongelooflijk wrede nonnen en hun sponsoren serieus neemt. Het is schandalig genoeg niet eens vanzelfsprekend. 

In Strafkind wordt een gruwelijke beerput opengetrokken.

De overheid plaatste meisjes die niet thuis konden blijven in kloosters van de Zusters van de Goede Herder. Daar zouden ze opgevangen worden. Ze leerden er strijken en wassen en overleven. Ze werden seksueel misbruikt door klanten en nonnen, ze mochten onderling niet communiceren, zwangerschappen werden afgebroken of de borelingen werden ter adoptie aangeboden, als ze nog leefden. Er was sprake van dwangarbeid en uitbuiting. En dat allemaal tot diep in de twintigste eeuw. 

In het tweede deel van Strafkind interviewt Maria Genova Nederlandse slachtoffers.

De dag dat ik mijn naam veranderde / Bibi Dumon Tak

 

In deze Dumon Tak komen wel dieren voor (honden, paarden en heel veel insecten). De hoofdrollen worden echter gespeeld door schrijfster Anna, haar zus Lize en hun moeder. De ziekte en dood van zus Lize zijn de aanleiding voor het schrijven van dit boek, want Anna is wildwoest. Op de klootzak die haar zwager was en die nog niet het minste respect op kan brengen voor zijn ex en de vrouwelijke helft van haar familie. Als pa en broer zich daar niet tegen verzetten, overweegt ze haar achternaam te laten veranderen.

Bibi Dumon Tak maakte het aan de lijve mee. Dit boek was nodig voor de schrijfster om zich te verdedigen en om zich te wapenen tegen foute mannen. Heel af en toe dacht ik "Ik zit een therapeutisch schrijven te lezen." Maar zonder gene, want het is  een therapeutisch schrijven van een auteur die deskundig en met humor oneerlijkheid weet bloot te leggen.